1. خداوند همه چیز را بجا و خِیر آفریده و نظام هستی، نظام احسن است و در جهان، آفریده ای که نبایست آفریده شده باشد و یا بد آفریده شده باشد وجود ندارد، همه چیز زیبا و بجا آفریده شده است.آن گونه که خداوند می فرماید )الَّذِی أَحْسَنَ کُلَّ شَیْ ءٍ خَلَقَهُ(. (2) هیچ گاه شرّ مطلق آفریده نشده است و تمامی اشیایی که خدا خلق کرده است وجود نفسی شان
باشد، خیر است. از این رو گاه موجودی با اضافه به موجودی دیگر منشأ صدور شرّ می شود.(1) بنا بر این اگر موجودی از قبیل مار و عقرب را دیدیم که از نظر اضافه ای که به ما دارند مضر به حال ما است باید بدانیم که بطور مسلم منافعی دارد که از ضررش بیشتر است و گر نه حکمت الهی اقتضای وجود آن را نمی کرد و در این صورت وجود چنین موجودی هم خیر خواهد بود.

پس بد مطلق نباش در جهان بد به نسبت باشد این را هم بدان

زهر مار آن مار را باشد حیات نسبتش با آدمی باشد ممات.

2. تمام اجزای جهان هستی به یکدیگر مربوط است، این ارتباط لازمه اش این نیست
که جمیع موجودات مثل هم باشد، زیرا اگر همه اجزای عالم مثل هم بودند عالمی به وجود نمی آمد بلکه تنها یک موجود تحقق می یافت، و لذا حکمت الهی اقتضا دارد که این موجودات مختلف باشند. اگر در عالم، شر و فساد، نقص و ضعف و امثال آن نبود بطور مسلم از خیر، صحت، راحت، و جدان، کمال و قوت نیز مصداقی یافت نمی شد، و عقل ما پی به معانی آنها نمی برد، در این نظام اطاعت در کنار معصیت معنا پیدا می کند ، از این رو آن گاه انسان معنای خیر را درک می کند و آن را برمی گزیند که شر را ببیند و از آن آگاه باشد. بنابراین، وجود شیطان از ارکان نظام جهان انسانی است و تنها آن گاه می توان وجود شیطان را شر پنداشت که از او پیروی شود؛ امّا مخالفت و مبارزه با او خیر بوده، مایه رشد و تعالی است. تنها آن گاه می توان وجود شیطان را شر پنداشت که از او پیروی شود؛ امّا مخالفت و مبارزه با او خیر است و مایه رشد و تعالی.

3. دنیا میدان آزمایش و امتحان است ؛ آزمایشی که وسیله پرورش و تکامل انسانها است و بی شک آزمایش جز در برابر دشمنان سرسخت و طوفان ها و بحران ها امکان پذیر نیست. با وجود شیطان این تنور آزمایش داغ تر شد، چرا که شیطان عاملی است از برون و هوای نفس عاملی است از درون! به عبارتی دیگر اگر شیطانی نبود نظام عالم انسانی هم نبود، و وجود شیطانی که انسان را به شر و معصیت دعوت کند از ارکان نظام عالم بشریت است، به واقع وجود او عاملی برای آزمایش انسان است و از این رو، می توان به نقش شیطان در تکامل انسان پِی برد و وجودش را ضروری دانست؛ زیرا انسان با تکیه بر اختیار خود و راهنمای هادیان دین ، از گذر مبارزه با شیطان به مقامات والای بندگی و پرهیزگاری می رسد(1). شما به اهمیت صراط مستقیم بنگرید؛ صراطی که یگانه راه هدایت و کامل هر انسانی است . شیطان و وسوسه های او به منزله کناره و لبه جاده است، و معلوم است که تا دو طرفی برای جاده نباشد متن جاده هم فرض نمی شود. اینجاست که با دقت می توان معنای این آیات را فهمید:

)قالَ فَبِما أَغْوَیْتَنِی لَأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِراطَکَ الْمُسْتَقِیمَ( (= [شیطان]گفت: اکنون که مرا گمراه ساختی، من بر سر راه مستقیم تو، در برابر آنها کمین می کنم! .

)قالَ هذا صِراطٌ عَلَیَّ مُسْتَقِیمٌ إنَّ عِبادِی لَیْسَ لَکَ عَلَیْهِمْ سُلْطانٌ إلَّا مَنِ اتَّبَعَکَ مِنَ الْغاوِینَ( (= [خداوند] فرمود: این راه مستقیمی است که بر عهده من است(و سنّت همیشگیم). که بربندگانم تسلّط نخواهی یافت؛ مگر گمراهانی که از تو پیروی می کنند».

4. بندگان بزرگ خدا با مبارزه مستمر و پی گیر در برابر شیطان و پیروزی در این آزمایش بزرگ، روز به روز قویتر و نیرومندتر شوند!دانشمندان امروزه در مورد فلسفه وجود میکرب های مزاحم بدن مدعی اند اگر آنها نبودند سلول های بدن انسان در یک حالت سستی و کرخی فرو می رفتند، انسانها با مبارزه جسمانی با میکرب های مزاحم نیرو و نمو بیشتری کسب کرده اند. دانشمندان سیستم ایمنی بدن که هماره در پی کشف «روشی جدید برای تحریک سیستم ایمنی بدن و مبارزه با عفونت اند» مدعی اند مکانیزم

های دفاعی بدن ،پس از مواجهه با عوامل عفونی تحریک می شوند و توانایی و دامنه آنها در هر بار مواجهه موفق در مقابل هر میکروب خاص افزایش می یابد.

5. ارتباط شیطان با انسان تنها در حدّ دعوت و اجابت است؛اگر انسان کژراهه را برگزیند
خود، مسؤل است. و شیطان هر چند شر است، یارای آن ندارد که انسان را به گناه وادارد . بدین معنی که شیطان، انسان را به بدی و معصیت دعوت می کند، اما در پذیرشِ این دعوت، هیچ اجباری نیست. درواقع، شیطنت شیطان زیانی به بندگان نمی رساند، بلکه می تواند نردبان ترقّی مردم نیز باشد.(1) جز آنکه انسان، خود، پیروی از شیطان را برگزیند. دقت کنیم که شیطان هرگز سرزده به انسان حمله نمی کند؛ بلکه با اجازه انسان، پا به حریم او می گذارد.

از جهان دو بانگ می آید به ضد تا کدامین را تو باشی مُستعد

آن یکی بانگش نشور اَتقیا وان یکی بانگش فریب اَشقیا

عنوان و نام پدیدآور : چرا خداوند شیطان را آفریده است ؟/مولف احمد نبوی .

مشخصات نشر : تهران: آستان قدس رضوی ، معاونت تبلیغات و ارتباطات اسلامی، 1391.

مشخصات ظاهری : 7ص.14×12س.م

فروست : رهنما؛ 6

وضعیت فهرست نویسی : در انتظار فهرستنویسی (اطلاعات ثبت)

شماره کتابشناسی ملی : 1794726